Dietetyka

O konieczności medycznej kontroli właściwego odżywienia pisali już uczeni starożytności np.. - uważany za twórcę medycyny – Hipokrates. Do dziś znane jest jego powiedzenie: "Niech pożywienie będzie Twoim lekarstwem i niech lekarstwo będzie Twoim pokarmem!"

Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu.
Dietetyka analizuje pewne składniki pożywienia, które mogą powodować rozmaite choroby, a także wpływają na pogorszenie stanu zdrowia. Na przykład spożywanie zbyt dużej ilości pokarmów (lub nieprawidłowe proporcje składników pokarmowych w diecie) może prowadzić do wielu chorób. Np.: otyłości, cukrzycy i chorób serca.

Dietetyka analizuje również suplementy diety, które są skuteczne w zapobieganiu rozmaitym chorobom. Na przykład spożywanie produktów bogatych w błonnik może obniżyć ryzyko powstania nowotworów jelita grubego, a przyjmowanie witaminy C poprawia stan zębów i dziąseł oraz ochrania system immunologiczny. Dla naszego zdrowia niebezpieczne może okazać się zarówno niedobór, nadmiar, a także nierównowaga pewnych składników w diecie. Może to prowadzić do takich chorób jak: szkorbut, otyłość, osteoporoza, a także dolegliwości natury psychologicznej. Warto dodać, że nadmiar niektórych toksycznych składników w organizmie (rtęć, ołów, PCB, dioksyny) prowadzi do śmierci. Dietetyka próbuje również analizować jak i dlaczego niektóre trendy w dietetyce wpływają na stan zdrowia.

Dietetyka sportowa

Specjaliści od dietetyki sportowej badają, w jaki sposób pożywienie i suplementy diety wpływają nie tylko na wydajność organizmu podczas treningów i zawodów, ale także na zdolność regeneracji po wysiłku. Jednym z ważniejszych celów dietetyki sportowej jest ustalenie takiej diety, która pomoże w utrzymaniu właściwego poziomu glikogenu. Właściwa dieta powinna być także pomocna w wyrównywaniu poziomu energetycznego i właściwego napięcia mięśniowego.

Dietetycy sportowi pomagają sportowcom w opracowaniu harmonogramu żywieniowego na cały sezon sportowy. Każdy harmonogram powinien zawierać plan posiłków na czas treningów, zawodów, oraz w trakcie przerw wakacyjnych. Warto wiedzieć, że sportowcy niektórych dyscyplin wytrzymałościowych (np. triathlon) powinni spożywać posiłki także w trakcie zawodów. Specjaliści dietetyki sportowej ściśle współpracują ze specjalistami medycyny sportowej.

źródło: http://www.wikipedia.pl

Dietetyk (fr. diététique, łac. diaetetica, gr. d~aita) to specjalista interdyscyplinarny, skupiający się na badaniu produktów żywnościowych, planowaniu, nadzorowaniu i stosowaniu na podstawach naukowych żywienia indywidualnego i zbiorowego dla wszystkich grup ludności.
Dietetyk zajmuje się prawidłowym i racjonalnym odżywianiem, zwłaszcza w czasie choroby i w specjalnych stanach organizmu ludzkiego. Jego wiedza obejmuje zarówno pochodzenie żywności, jak i proces przygotowania potraw, a także problematykę jej dostosowania do potrzeb organizmu w zależności od jego stanu i wieku.

Dietetyk - osoba, która opracowuje oraz przygotowuje różnego typu diety dla ludzi zdrowych i chorych; prowadzi działalność oświatową w zakresie prawidłowego żywienia.

Predyspozycje

Jako osoba pracująca z pacjentami, dietetyk musi być otwarty na ich potrzeby, cierpliwy i wyrozumiały. Powinien mieć umiejętność empatii, a także pasję studiowania nowości i uzupełniania wiedzy, znajomość języków obcych. Dietetyk musi również umieć współpracować z lekarzem, psychologiem czy rehabilitantem. Jego zadaniem jest wspomóc proces leczenia odpowiednim doborem diety lub poprawić samopoczucie pacjenta poprzez odżywianie, dlatego musi doskonale znać nie tylko anatomię i fizjologię człowieka, ale też skutki działania produktów żywnościowych.

Perspektywy

Zawód dietetyka nabiera znaczenia. Dietetycy przygotowują wspomagające leczenie programy żywieniowe w szpitalach i ośrodkach zdrowia dla osób cierpiących na choroby układu pokarmowego, nerek, układu krążenia, chorych na cukrzycę. Ponadto, trwa moda na zdrowe żywienie i Polacy coraz chętniej korzystają z porad specjalistów, którzy ustawiają im odpowiednią dietę. Z konsultantami żywieniowymi współpracują też osoby aktywne fizycznie i kluby sportowe. Dietetyk, poprzez planowanie diety i koordynowanie programów żywieniowych, pomaga w promocji zdrowia i zapewnia odpowiednie żywienie w czasie leczenia. Może nadzorować działania jednostek dostarczających żywność lub prowadzić badania naukowe.

Spektrum zainteresowań zawodowych obejmuje również:

• Analizę potrzeb żywieniowych klienta, ograniczenia w przyjmowaniu pokarmów i aktualny stan zdrowia;

• Wprowadzanie planu diety;

• Udzielanie konsultacji i porad w zakresie żywienia i usług gastronomicznych;

• Monitorowanie diet klienta;

• Konsultowanie ze specjalistami ochrony zdrowia potrzeby żywieniowe i diety pacjentów;

• Przekazywanie wiedzy na temat zasad zdrowego odżywiania;

• Uczestniczenie w kształceniu i szkoleniu studentów, specjalistów medycyny i innych specjalistów;

• Uczestnictwo w programach zapobiegającym pojawieniu się chorób;

• Przeprowadzanie badań naukowych związanych z żywieniem.

Praca

Ponieważ dietetyk nie jest technologiem żywności ani lekarzem, a łączy oba zawody w jednej profesji, może pracować w różnych miejscach: zarówno w ośrodkach zdrowia czy szpitalnictwie, jak i w klasycznej gastronomii a także w medycynie sportowej.
Dietetyk dzięki odpowiednim produktom i technologiom sporządzania potraw wspomaga zarówno hospitalizowanych chorych w powrocie do zdrowia, jak i stwarza im szansę zachowania dobrego stanu zdrowia, Zapobieganie chorobom powstającym na tle wadliwego żywienia to z kolei zadanie dla dietetyka w otwartej służbie zdrowia. Natomiast w gastronomii dietetyk dba o zdrowie i bezpieczeństwo klientów.
W dzisiejszych czasach  osiągania dobrych wyników w  sporcie  jest nie do pomyślenia bez przestrzeganiu odpowiedniej diety, często skomponowanej indywidualnie dla każdego sportowca, dlatego rozszerza się pole zawodowe  dla absolwentów dietetyki związane z medycyną sportową.
Obszary przyszłej działalności zawodowej obejmują pracę w publicznych i niepublicznych placówkach ochrony zdrowia, domach opieki społecznej i zakładach żywienia zbiorowego, szkolnictwie.
 
Głównymi miejscami zatrudnienia absolwentów mogą być:

• publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej,

• poradnie żywieniowe, chorób metabolicznych, chorób przewodu pokarmowego,

• zakłady żywienia zbiorowego,

• zakłady dostarczające pożywienie do szpitali i innych placówek zbiorowego żywienia (catering),

• organizacje konsumenckie,

• placówki sportowe,

• szkolnictwo,

• instytuty naukowo-badawcze,

• inspekcje zajmujące się kontrolą żywności i żywienia,

• organizacje zajmujące się doradztwem w zakresie żywienia ludzi oraz upowszechnianiem wiedzy o żywieniu człowieka.

źródło: http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,74896,2973412.html   z książki Pawła Hebdy i Jerzego Madejskiego "Zawód z pasją".

Zarobki dietetyka
W publicznych zakładach wynagrodzenie wynosi średnio ok. 2 tys. zł. Znacznie lepiej przedstawia się sytuacja w przypadku zatrudnienia w prywatnych gabinetach – tam można liczyć na pensję w granicach 6-8 tys. zł, w zależności od liczby pacjentów.

źródło: http://www.wynagrodzenia.pl/

Jak zostać dietetykiem?

Najlepiej wybrać kierunek ‘Dietetyka’. Nauka trwa 3 lata na studiach licencjackich i 2 lata na studiach uzupełniających magisterskich, podczas których studenci uczą się przedmiotów związanych z anatomią i fizjologią człowieka, biochemią ogólną i biochemią żywności, genetyką, parazytologią, toksykologią i bezpieczeństwem żywności, immunologią, prawem i ekonomiką w ochronie zdrowia, zasadami żywienia różnych grup społecznych, leczeniem dietetycznym czy towaroznawstwem.
Po zakończeniu studiów 3 letnich uzyskuje się tytuł licencjata, po kolejnych 2 latach studiów uzupełniających magisterskich, tytuł magistra.

Wymagania

Dietetykiem w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 marca 1999 roku w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej może zostać osoba, która posiada wykształcenie średnie medyczne w zawodzie dietetyka.

Za dietetyka uznajemy osobę, która:

1. ukończyła studia wyższe na kierunku dietetyka zgodnie ze standardami kształcenia określonymi w odrębnych przepisach i uzyskała tytuł licencjata lub magistra na tym kierunku,

2. rozpoczęła przed dniem 1 października 2007 r. studia wyższe w specjalności dietetyka, obejmujące co najmniej 1784 godziny kształcenia w zakresie dietetyki i uzyskała tytuł licencjata lub magistra na tym kierunku, lub

3. rozpoczęła przed dniem 1 października 2007 r. studia wyższe na kierunku technologia żywności i żywienie człowieka o specjalności żywienie człowieka i uzyskała tytuł licencjata lub magistra lub magistra inżyniera na tym kierunku,

4. ukończyła szkołę policealną publiczną lub niepubliczną z uprawnieniami szkoły publicznej i uzyskała dyplom dietetyka,

5. rozpoczęła przed 1993 r. szkołę policealną i uzyskała dyplom technika technologii żywienia w specjalności dietetyka.

Po 5 latach pracy na stanowisku dietetyka można zostać starszym dietetykiem.

Dietetyk uprawniony jest do realizacji zadań określonych poniżej:

• określanie roli składników pokarmowych w organizmie człowieka;

• określanie wpływu składników nieodżywczych żywności i używek na organizm;

• stosowanie norm zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze;

• określanie zasad doboru produktów spożywczych do planowania jadłospisów dla poszczególnych grup ludności;

• planowanie i ocenianie jadłospisów indywidualnych i dla różnych grup ludności;

• stosowanie prawidłowego żywienia niemowląt, w tym noworodków i wcześniaków, z uwzględnieniem karmienia piersią;

• różnicowanie diet i stosowanie ich w żywieniu chorych;

• uczestniczenie w realizacji leczenia żywieniowego;

• sporządzanie potraw z produktów spożywczych, z wykorzystaniem różnych technik kulinarnych;

• organizowanie produkcji potraw dla dzieci i młodzieży, dorosłych oraz w kuchni niemowlęcej;

• organizowanie ekspedycji potraw z kuchni;

• organizowanie wydawania potraw w oddziałach szpitalnych;

• stosowanie zasad systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontrolnych w produkcji posiłków, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania chorobom infekcyjnym i inwazyjnym;

• prowadzenie dokumentacji żywieniowej;

• przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

• organizowanie stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

• prowadzenie edukacji zdrowotnej z zakresu żywienia w zakładach lecznictwa podstawowego i specjalistycznego oraz wśród społeczeństwa;

• korzystanie z wiedzy z zakresu psychologii i pedagogiki w propagowaniu zasad zdrowego żywienia i komunikowaniu się z pacjentami;

• wybieranie wiarygodnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

• udzielanie pierwszej pomocy;

• postępowanie zgodnie z zasadami etyki;

• stosowanie przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

• stosowanie przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej.

źródło: http://www.zawodyregulowane.pl

Prawo – Dietetyk

Informację na temat regulacji prawnych dotyczących zawodu Dietetyk można znaleźć:

http://www.zawodyregulowane.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=255&Itemid=425

Uznawanie kwalifikacji – Dietetyk

Podstawy uznawania kwalifikacji: uznawanie kwalifikacji nabytych w krajach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) dokonuje się w oparciu o ustawę z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

Informacje na temat kwalifikacji dotyczących zawodu Dietetyk można znaleźć:

http://www.zawodyregulowane.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=422&Itemid=607