O KIERUNKU

Cel

Studia podyplomowe dietetyka w sporcie mają typowo praktyczny charakter. Przygotowują do prowadzenia doradztwa żywieniowego dla osób podejmujących aktywność fizyczną rekreacyjną oraz sportową, a także dla osób modelujących sylwetkę ciała. Absolwent będzie przygotowany do oceny żywienia i planowania żywienia w różnych dyscyplinach sportowych z uwzględnieniem indywidualnych uwarunkowań. Łączna liczba godzin to 265, z czego aż 165h obejmują dwa główne moduły: żywienie w sporcie oraz dietetyka sportowa. Zajęcia prowadzą specjaliści z zakresu dietetyki sportowej.

Kompetencje i korzyści

Absolwent zdobędzie wiedzę i umiejętności w zakresie:

• oceny żywienia i oceny stanu odżywienia,

• analizy składu ciała,

• sposobów żywienia w odnowie biologicznej, oraz osób o wzmożonym wysiłku fizycznym

• w rożnych dyscyplinach sportu, a także żywienia w  zaburzeniach metabolicznych i zaburzeniach odżywiania,

• planowania indywidualnych programów dietetycznych (z wykorzystaniem programów wspomagających układanie diet), dostosowanych do  potrzeb i możliwości pacjentów/klientów,

• planowania strategii dietetycznych i suplementacyjnych dla sportowców, ukierunkowanych na wzrost efektywności wysiłku fizycznego i osiągnięć sportowych,

• prawidłowego komponowania posiłków i racji pokarmowych, z uwzględnieniem wartości odżywczej i walorów zdrowotnych pożywienia.

Obszarem działalności zawodowej absolwenta mogą być ośrodki sportowe, rekreacyjne oraz rehabilitacyjne, uzdrowiska,  poradnie dietetyczne, ośrodki spa, gabinety odnowy biologicznej.

Uczestnicy

Studia podyplomowe Dietetyka w sporcie skierowane są głównie do absolwentów kierunków medycznych i sportowych, m.in. wychowania fizycznego, dietetyki, fizjoterapii, sportu, edukacji w sporcie oraz sportowców i absolwentów kierunków związanych zawodowo ze sportem i dietetyką.

Uwaga!
W ramach tych studiów podyplomowych nie są poruszane zagadnienia dotyczące  podstaw żywienia. Podstawy żywienia człowieka realizowane są w ramach studiów podyplomowych „Dietetyka i praktyka planowania żywienia”.

Program studiów 

Fizjologiczne i biochemiczne aspekty żywienia

Zarys hematologii w sporcie. Zarys genetyki w sporcie. Immunologia w sporcie. Diagnostyka laboratoryjna w sporcie. Homeostaza: głód i sytość. Skład ciała. Bilans wodny. Gospodarka energetyczna – przemiany energetyczne w ustroju. Energia składników pokarmowych. Wydatki energetyczne.  Zapotrzebowanie na energię. Zmiany składu ciała związane z wiekiem. Składniki pokarmowe – klasyfikacja. Budowa i właściwości. Trawienie i wchłanianie. Zapotrzebowanie. Metabolizm.
Podstawy endokrynologii ogólnej.  Płeć a aktywność fizyczna i sport. Wysiłek fizyczny a hormon wzrostu, POMC, Endorfina, cytokiny. Gospodarka węglowodanowa w sporcie. Czynność nadnerczy a sport. Czynność osi podwzgórze – przysadka mózgowa – tarczyca a aktywność fizyczna. Zaburzenia endokrynologiczne w jadłowstręcie sportowym.
Wpływ wysiłku na tkankę kostną.  Wpływ aktywności fizycznej na tkankę tłuszczową. Endokrynologiczne aspekty zespołu przetrenowania.

Fizjologia wysiłku

Zarys fizjologii wysiłku fizycznego. Pomiary antropometryczne. Wyznaczanie zawartości wody całkowitej (TBW) w ustroju na podstawie beztłuszczowej masy ciała. Wyznaczanie % zawartości tłuszczu w organizmie. Biochemiczne aspekty zmęczenia. Procesy termoregulacji podczas wysiłku fizycznego.
Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna organizmu i tolerancja wysiłkowa. Testy do oceny wydolności. Zmęczenie i wypoczynek jako konsekwencja obciążenia wysiłkowego. Zmiany adaptacyjne pod wpływem treningu: wytrzymałościowego, siłowego, szybkościowego.  Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane narządy organizmu człowieka. Wysiłek fizyczny a wiek człowieka.  Fizjologiczne podstawy rozgrzewki. Trening fizyczny - proces adaptacji fizjologicznej. Trening wytrzymałościowy. Trening o charakterze siłowym. Anaerobowe (beztlenowe) i aerobowe (tlenowe) systemy energetyczne. Ocena możliwości metabolicznych (sprawności energetycznej). Rozwój możliwości metabolicznych (sprawności energetycznej). Zmęczenie, przetrenowanie i sposoby intensyfikacji wypoczynku.

Żywienie w sporcie

Zapotrzebowanie na energię w sporcie. Ocena spożycia energii. Charakterystyka i zapotrzebowanie na białko w sporcie. Charakterystyka i zapotrzebowanie na węglowodany w sporcie. Charakterystyka i zapotrzebowanie na tłuszcze w sporcie Zasoby węglowodanów w komórkach mięśniowych i możliwości ich zwiększania poprzez trening i żywienie. Składniki mineralne w diecie sportowców. Zapotrzebowanie na witaminy w sporcie, ich znaczenie w gospodarce wodno-elektrolitowej i zachowaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Stres oksydacyjny w sporcie. Pożywienie jako źródło antyoksydantów. Rola nawodnienia w sporcie.

Dietetyka sportowa

Specyfika żywienia w różnych dyscyplinach sportowych zależnie od okresów treningowych i podczas zawodów oraz odnowy. Pora, częstotliwość i rodzaj posiłków podczas treningów i zawodów. Żywienie okołotreningowe. Normy żywienia dla sportowców. Kryteria ich ustalania zależnie od grupy, dla której są przeznaczone. Regulowanie masy ciała w sporcie. Metody osiągania limitów wagowych.
Analiza diety sportowców. Praktyczne planowanie diet dla osób uprawniających różne formy aktywności fizycznej: żywienie w sportach siłowych, w sportach wytrzymałościowych, w sportach drużynowych, w sportach walki, w lekkoatletyce, w sportach zimowych. Żywienie kobiet. Żywienie młodych sportowców. Żywienie sportowców z niepełnosprawnościami. Żywienie w podróży. Żywienie w okresie rekonwalescencji. Diety alternatywne w sporcie. Niedożywienie w sporcie.

Suplementacja w sporcie

Klasyfikacja suplementów diety. Suplementy diety potencjalnie skuteczne w sporcie. Suplementy diety stosowane ze wskazań lekarskich. Suplementy i odżywki zanieczyszczone lub zafałszowane środkami dopingującymi  Lista substancji i metod zabronionych w sporcie.

Elementy psychologii sportu

Modele i strategie rozwoju osiągnięć sportowych i aktywności fizycznej.  Sport i aktywność fizyczna a funkcjonowanie emocjonalne, poznawcze i jakość życia; Zaburzenia funkcjonowania psychicznego w sporcie – wybrane problemy.