O KIERUNKU

Cel

Studia przygotowują do prowadzenia doradztwa żywieniowego dla osób podejmujących aktywność fizyczną rekreacyjną oraz sportową, a także dla osób modelujących sylwetkę ciała. Absolwent będzie przygotowany do oceny żywienia i planowania żywienia w różnych dyscyplinach sportowych z uwzględnieniem indywidualnych uwarunkowań.

Kompetencje i korzyści

Absolwent zdobędzie wiedzę i umiejętności w zakresie:

• oceny żywienia i oceny stanu odżywienia,

• analizy składu ciała,

• sposobów żywienia w odnowie biologicznej, oraz osób o wzmożonym wysiłku fizycznym

• w rożnych dyscyplinach sportu, a także żywienia w  zaburzeniach metabolicznych i zaburzeniach odżywiania,

• planowania indywidualnych programów dietetycznych (z wykorzystaniem programów wspomagających układanie diet), dostosowanych do  potrzeb i możliwości pacjentów/klientów,

• planowania strategii dietetycznych i suplementacyjnych dla sportowców, ukierunkowanych na wzrost efektywności wysiłku fizycznego i osiągnięć sportowych,

• prawidłowego komponowania posiłków i racji pokarmowych, z uwzględnieniem wartości odżywczej i walorów zdrowotnych pożywienia.

Obszarem działalności zawodowej absolwenta mogą być ośrodki sportowe, rekreacyjne oraz rehabilitacyjne, uzdrowiska,  poradnie dietetyczne, ośrodki spa, gabinety odnowy biologicznej.

Uczestnicy

Studia podyplomowe Dietetyka w sporcie skierowane są głównie do absolwentów kierunków medycznych i sportowych, m.in. wychowania fizycznego, dietetyki, fizjoterapii, sportu, edukacji w sporcie oraz sportowców i absolwentów kierunków związanych zawodowo ze sportem i dietetyką.

Uwaga!
W ramach tych studiów podyplomowych nie są poruszane zagadnienia dotyczące  podstaw żywienia. Podstawy żywienia człowieka realizowane są w ramach studiów podyplomowych „Dietetyka i praktyka planowania żywienia”.

Program studiów 

Czas trwania studiów: 2 semestry – 210 godzin.
Wykłady stanowią 70 h, natomiast ćwiczenia 140 h.
Studia kończą się egzaminem dyplomowym.

Fizjologiczne i biochemiczne aspekty żywienia

Anatomia i fizjologia układu pokarmowego. Homeostaza: głód i sytość. Skład ciała. Bilans wodny. Rozmieszczenie składników pokarmowych w różnych strukturach komórkowych. Gospodarka energetyczna – przemiany energetyczne w ustroju. Energia składników pokarmowych. Wydatki energetyczne.  Zapotrzebowanie na energię. Zmiany składu ciała związane z wiekiem. Składniki pokarmowe – klasyfikacja. Budowa i właściwości. Trawienie i wchłanianie. Zapotrzebowanie. Metabolizm.

Fizjologia wysiłku

Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna organizmu i tolerancja wysiłkowa. Testy do oceny wydolności. Zmęczenie i wypoczynek jako konsekwencja obciążenia wysiłkowego. Zmiany adaptacyjne pod wpływem treningu: wytrzymałościowego, siłowego, szybkościowego.  Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane narządy organizmu człowieka. Wysiłek fizyczny a wiek człowieka.  Fizjologiczne podstawy rozgrzewki. Trening fizyczny - proces adaptacji fizjologicznej. Trening wytrzymałościowy. Trening o charakterze siłowym. Fizjologiczne podstawy obciążeń treningowych i zasad prowadzenia treningu.   Definicja i ocena sprawności mięśniowej. Rozwijanie sprawności mięśniowej. Anaerobowe (beztlenowe) i aerobowe (tlenowe) systemy energetyczne. Ocena możliwości metabolicznych (sprawności energetycznej). Rozwój możliwości metabolicznych (sprawności energetycznej). Przykładowe programy treningowe. Wyznaczanie zawartości wody całkowitej (TBW) w ustroju na podstawie beztłuszczowej masy ciała. Wyznaczanie % zawartości tłuszczu w organizmie, jako podstawa planowania aktywności fizycznej. Zmęczenie, przetrenowanie i sposoby intensyfikacji wypoczynku.

Endokrynologia wysiłku

Podstawy endokrynologii ogólnej.  Płeć a aktywność fizyczna i sport.Wysiłek fizyczny a hormon wzrostu, POMC, Endorfina, cytokiny. Gospodarka węglowodanowa w sporcie. Czynność nadnerczy a sport. Czynność osi podwzgórze – przysadka mózgowa – tarczyca a  aktywność fizyczna. Zaburzenia endokrynologiczne w jadłowstręcie sportowym.
Wpływ wysiłku na tkankę kostną.  Wpływ aktywności fizycznej na tkankę tłuszczową. Endokrynologiczne aspekty zespołu przetrenowania. Endokrynologiczne aspekty dopingu farmakologicznego.

Żywienie w sporcie

Zapotrzebowanie energetyczne w sporcie, bilans energetyczny. Zawartość i funkcje podstawowych składników pokarmowych w diecie sportowca. Zapotrzebowanie na białko w sporcie. Węglowodany jako  składnik energetyczny w żywieniu sportowców. Zasoby węglowodanów w komórkach mięśniowych i możliwości ich zwiększania poprzez trening i żywienie. Tłuszcze w żywieniu sportowców. Składniki mineralne w diecie sportowców. Zapotrzebowanie na witaminy w sporcie, ich znaczenie w gospodarce wodno-elektrolitowej i zachowaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Składnik organizmu – woda.
Specyfika żywienia w różnych dyscyplinach sportowych zależnie od okresów treningowych i podczas zawodów oraz odnowy. Pora, częstotliwość i rodzaj posiłków podczas treningów i zawodów. Normy żywienia dla sportowców. Kryteria ich ustalania zależnie od grupy, dla której są przeznaczone. Znaczenie żywienia i suplementach w sporcie wyczynowym.  Stres oksydacyjny w sporcie. Pożywienie jako źródło antyoksydantów. Suplementy i odżywki pomocne w sporcie i rekreacji.   Nadwaga i otyłość oraz dieta i suplementacja w kuracjach odchudzających.Regulowanie masy ciała w sporcie. Niebezpieczeństwa znacznego obniżania wartości energetycznej pożywienia. Analiza diety sportowców.

Pracownia dietetyki i planowania żywienia w sporcie

Praktyczne planowanie różnych diet dla osób uprawniających różne formy aktywności fizycznej itp.; zasady układania jadłospisów (cele planowania jadłospisów, rozdział procentowy energii całodziennej racji pokarmowej na posiłki); zasady planowania jadłospisów jednodniowych, okresowych; gramatura potraw.

Farmakologia i farmakoterapia żywieniowa

Mechanizmy wchłaniania i działania leków; przemiany chemiczne leków; rodzaje interakcji leków z pożywieniem; suplementacja; Nielegalne wspomaganie wysiłku fizycznego; Doping farmakologiczny w sporcie; Postępowanie lekarskie związane z odstawianiem długotrwale stosowanych preparatów androgenno-anabolicznych.

Elementy psychologii sportu - 30 h

Modele i strategie rozwoju osiągnięć sportowych i aktywności fizycznej;  Sport i aktywność fizyczna a funkcjonowanie emocjonalne, poznawcze i jakość życia; Zaburzenia funkcjonowania psychicznego w sporcie - wybrane problemy.

Coaching

coaching: definicja, założenia, cele ** proces coachingu ** coaching a inne formy wsparcia rozwoju człowieka ** coaching a doradztwo